✍️ “ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi” ile ilgili İDEA BLOG yazısına buradan ulaşabilirsiniz.
ISO 50001 Nedir ve Neden İhtiyacımız Vardır ?
ISO 50001 Danışmanlığı ile elde edilecek kazanımları anlatmadan önce “ISO 50001 nedir?” sorusunu cevaplayalım:
- ISO 50001: 2018 Enerji Yönetim Sistemi (EnYS) uluslararası kabul görmüş en iyi enerji yönetimi uygulama standardıdır.
- ISO 50001 belgesine sahip olduğunuzda; şirketinizin enerji yönetim sisteminin bağımsız bir kuruluş tarafından değerlendirildiği, enerji verimliliğinin en iyi uygulamalarını takip ettiğiniz ve uyguladığınız anlaşılır.
- ISO 50001 EnYS, şirketinizde enerji tasarrufu yapmanızı, enerji giderlerini düşürmenizi ve çevre duyarlılığı daha yüksek bir şirkete sahip olmanızı sağlayarak kurumsal itibarınızı artırır.
ENERJİ YÖNETİMİNİN YASAL ZORUNLULUK OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
27/10/2011 tarihli ve 28097 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Arttırılmasına Dair Yönetmelikte, 25/01/2020 tarihinde değişiklikler yapılmıştır. Değişen maddelerin güncel hali aşağıdaki gibidir.
- Madde 15 – (1) 2019 yılı tamamlanması gereken zorunlu etütler bir defaya mahsus olmak üzere en geç 2020 yılı sonuna kadar tamamlanası gerekmektedir.
- Madde 8 – (2) Toplam İnşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticari ve hizmet binaları ile toplam inşaat alanı 10.000 m2 veya 250 TEP ve üzeri olan kamu kesimi binaların yönetimleri 8. Maddede belirtilen enerji yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesini temin etmek üzere binalarındaki çalışanları arasında enerji yöneticisi sertifikasına sahip birisini veya şirketler ile sözleşme yapılmak suretiyle hizmet alırlar. Bir bina gurubu içerisinde veya yerleşke içerisinde birden fazla bağımsız binanın bulunması halinde bağımsız binalar ayrı ayrı inşaat alanlarının toplamı, inşaat toplam alanı olarak kabul edilir. Kamu kurum ve kuruluşları enerji yöneticisi hizmetlerini daha efektif yürütmek üzere kurumsal yapılanmalarına uygun olarak bünyelerinde merkezi enerji yönetim birimi oluşturarak kapsama giren binalarda ilgili faaliyetleri yürütür. Enerji Yöneticisi Sertifikası sahibi ve şirketler bünyesinde bir kişi tarafından sözleşme yapılmak suretiyle verilebilecek enerji yöneticisi hizmeti 3 bina ile sınırlıdır. Tesisler kendi çalışanları arasında görevlendirdiği enerji yöneticisi, sorumlu olduğu bina veya endüstriyel işletme haricinde enerji yöneticisi hizmeti veremez.
- Madde 9 – c) Toplam İnşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticari ve hizmet binalarının yönetimi, bina yönetimi bulunmaması durumunda bina sahibi, söz konusu binalar için şirketlere etüt yaptırır veya çalışanları arasında bina etüt-proje sertifikasına sahip personel bulunması durumunda etüdü kendi yapar. Etütler 7 yılda bir yenilenir. Hazırlanan nihai etüt raporları etüdün yapıldığı yılı takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar bakanlığa iletilir.
- Madde 7 – (2) Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 8. Maddenin ikinci fıkrasındaki “Enerji Yöneticisi görevlendirmekle yükümlü Kamu binaları, ticari ve hizmet binaları, elektrik üretim tesisleri ile endüstriyel işletmelerdeki ve enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü organize sanayi bölgeleri ve endüstriyel işletmeler TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurarak belgelendirilecektir. Enerji yönetimi sisteminin güncel tutulmasından ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler sorumludur.
- Madde 14 – (1) Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 8. Maddenin ikinci fıkrasındaki “Enerji Yöneticisi görevlendirmekle veya enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü endüstriyel işletmelerdeki, organize sanayi bölgelerindeki ve binalardaki enerji yönetim sistemleri belgelendirmeye esas olan yürürlükteki ulusal veya uluslararası ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi oluşturulur” ibaresindeki yer alan TS EN 50001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ BELGEELENDİRMESİ ZORUNLULUĞU en geç 2023 yılı sonuna kadar yerine getirilmelidir.
-
5627 SAYILI ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNUNUN 10 UNCU MADDESİNE GÖRE 2020 YILINDA UYGULANACAK OLAN İDARİ PARA CEZALARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
İdari Para Cezaları
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanununun 10 uncu Maddesinin birinci fıkrasının Kanunda Öngörülen Para Cezaları (TL) 2019 Yılında Uygulanan Para
Cezaları (TL)
2020 Yılında Uygulanacak Para
Cezaları (TL)
(a) Bendinin (2) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarları
10.000 50.000
27.901 139.542
34.201 171.050
(a) Bendinin (3) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı 500 1.387 1.700 (a) Bendinin (7) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı 5.000 13.948 17.097 (a) Bendinin (8) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı 20.000 55.808 68.409 (a) Bendinin (9) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı 20.000 55.808 68.409
ISO ve TC 301 Hakkında
- ISO ve ISO/TC 301 harflerinin ne anlama geldiğini açıklayarak başlayalım. ISO, “International Organization for Standardization” yani “Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı” anlamına gelir.
- ISO/TC 301 (Technical Committee) enerji yönetimi ve enerji tasarrufu konularında çalışan ISO teknik komitesi anlamına gelmektedir.
- ISO 50001 Enerji Yönetim Sisteminin gözden geçirme ve revizyon süreci ISO teknik komitesi (ISO/TC 301) tarafından yürütülmektedir.
ISO 50001 Tarihsel Gelişimi
- 2007 yılında Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişim Organizasyonu (UNIDO-United Nations Industrial Development Organization), ulusal standartların enerji standartları alanında uluslararası olarak çoğaltılması konusunda ISO’ya görüş bildirdi.
- 2008 yılı Şubat ayında; ISO, uluslararası enerji yönetim standardı geliştirmeye başlamak için proje komitesi ISO/PC 242 kurdu. ISO 50001 standardı, 14 tanesi bu enerji yönetim komitesine üye olan ülkelerden olmak üzere toplam 59 ülkeden gözlemcilerin katılımı ile geliştirildi. ABD Enerji Birimi (D.O.E.) ve Amerikan Ulusal Standartlar Kurumu (ANSI) sanayideki verimsizlikle mücadele için yaygın ve birlikte bir çaba gerektiği için bu komitenin çalışmalarına katkıda bulundu.
- ISO 50001:2011 standardına göre belgesi devam eden kuruluşlarda ilk belgelendirme, gözetim ve belge yenileme tetkiklerinde son tetkik tarihi 20.02.2020 olarak belirlenmiş olup, TS EN ISO 50001:2011 standardına göre belgeli kuruluşların belgelerinin geçerlilik süreleri 20.08.2021 tarihinde sona ereceğinden dolayı EYS süreçlerini ISO 50001:2018’e göre güncellemelidirler.
- ISO 50001:2018 standardın en güncel versiyonudur.
ISO 50001 Faydaları
ISO 50001 Danışmanlığı Süreci Nasıl İşliyor ?
1. Adım - GAP Analizi
Kurumun belirlediği hedef doğrultusunda inceleme yapılarak hedeflenen şartlar ile mevcut durum arasındaki farklar raporlanır ve eksikliklerin giderilmesi için yöntemler ortaya konur. Proje kapsamında hızlı, verimli, hedefe yönelik çalışmayı planlamak ve sonraki adımların maliyetini belirgin şekilde düşürmek amaçlanır.
2. Adım - Kapsam Belirlenmesi
Kuruluş bünyesinde iç ve dış hususların belirlenmesi, Enerji Yönetim Sistemi (EYS) ile ilgili tarafların belirlenmesi ve bu ilgili tarafların etkileşiminin belirlenmesi ile birlikte EYS’nin kapsamının tam olarak belirlenmesi sağlanır (EYS’nin kapsamını, kuruluşun tamamını veya kuruluşun bir bölümünü kapsayacak şekilde tanımlamak mümkündür).
3. Adım - Enerji Yönetim Sistemi Ekibinin Belirlenmesi
Kuruluş bünyesinde Enerji Yönetim Sistemi (EYS) Ekibi ve sorumlulukları belirlenir (Bu aşamada, yönetiminizi temsil edecek ve Enerji Yönetim Sistemini koordine edecek kişilerin ataması yapılarak çalışanlara duyurulacaktır).
4. Adım - Proje Planının Oluşturulması
Enerji Yönetim Sistemi Ekibi ile bir Gantt proje planı hazırlanır (Bir projenin başarılı bir şekilde sonuçlanabilmesi için planlı bir yönetim gereklidir. Projede görev alanlar arasındaki bağların kurulması, iş paketlerinin detaylı bir şekilde tanımlanması ve süreç takibinin yapılması gerekmektedir).
5. Adım - Eğitimlerin Planlanması
Enerji Yönetim Sistemi (EYS) için temel eğitimlerin verilmesinden oluşur (Eğitimlerin içeriği hedef kitleleri ile uyumlu olacaktır. Temel eğitimlerin amacı, Enerji Yönetim Takımı’nın “Ne?” ve “Nasıl?” sorularına cevap kapasitesinin geliştirilmesi olacaktır). Kuruluş içerisinde tüm çalışanlar ve gerektiği durumda üçüncü taraflara da Enerji Yönetimi ile ilgili farkındalık eğitiminin verilmesi sağlanır.
6. Adım - Risk Değerlendirme
Risk değerlendirme metodolojisinin oluşturulması ve risk değerlendirme işlemlerinin gerçekleştirilmesi sağlanır.
7. Adım - Dokümantasyon ve Uygulama
ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sistemi içerisinde standardın gerektirdiği yazılı bilgilerin oluşturulmasında destek rolü oynayacak dokümantasyonun hazırlanmasında danışman önderliğinde birebir çalışma yapılır ve hazırlanan dokümanların kurum içinde yayımlanmasıyla uygulama aşamasına geçilir.
8. Adım - İç Denetim ve Yönetimin Gözden Geçirmesi
Proje planında belirtilen tarihlerde Baş Denetçi Sertifikasına sahip personelimiz ile planlı iç tetkikler (denetimler) gerçekleştirilecek uygulamada karşılaşılan bulgular raporlanacaktır. İç denetim akabinde ISO 50001:2018 Danışmanlık sürecinin son adımı olan standardın 9.3 “Yönetim Gözden Geçirme (YGG)” maddesinde bulunan gereksinimler danışmanlığın başından sonuna gerçekleştirilen tüm aksiyonlar ve çalışmalar bir sunum haline getirilerek Üst Yönetim ile birlikte toplantı yapılarak gözden geçirilmesi sağlanır.
9. Adım - Belgelendirme Denetimi
ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sisteminin belgelendirilmesi için belgelendirme firmasının seçilmesi konusunda önerilerimizi firmaya sunuyoruz. Denetim sırasında sizlere eşlik ediyoruz ve iki aşamada gerçekleştirilen denetimler sonucunda bulunan bulguların kapatılması için gerekli aksiyonların alınmasını sağlayarak proje teslimini sağlıyoruz.